حجت‌الاسلام والمسلمین علی العلی، نویسنده و پژوهشگر کویتی، مدیر منطقهای ایران و خلیج فارس دانشگاه «کلمنتس» انگلیس و از اساتید حوزه علمیه قم، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) ضمن بیان این مطلب گفت: زمانی که ما از قرآن سخن می‌گوییم، در واقع از مکتبی کامل برای برخورداری از زندگی سعادتمندانه، قانون اساسی مسلمانان، رسالتی جاویدان، زبان وحی، توحید و انسان‌شناسی و رابطه میان این دو سخن می‌گوییم و زمانی که از قانونی کامل به نام قرآن سخن می‌گوییم، باید از یک سو به جنبه تئوریک یعنی درک، قرائت و تحلیل آراء و افکار این کتاب مقدس توجه کرده و از سوی دیگر این آراء و افکار را در زندگی به کار ببندیم و از تجارب فعالان عرصه قرآن همچون طلاب، حافظان، پژوهشگران قرآن و برگزارکنندگان سمینارهای علمی نیز بهره‌مند شویم.
حجت‌الاسلام علی العلی در ادامه افزود: کسی که با قرآن کریم در ارتباط است، اعم از قاری، حافظ، مسئولان چاپ قرآن، ناشر، مفسر، پژوهشگر یا ناقد پژوهش‌های قرآنی، وظیفه دارد که اخلاق قرآنی را در جامعه پیاده کند و آموزه‌های وحیانی را در افکار و اندیشه‌های خود مورد توجه قرار دهد.
این پژوهشگر کویتی همچنین تصریح کرد: اگر ما خودمان را عامل به قرآن می‌دانیم، باید قرآن در اخلاق و رفتارمان متجلی شود، ما همچنین باید از نوآوران عرصه قرآن نیز باشیم و در عین حال با عمل به آموزه‌های ثابت قرآن، متغیرات و موضوعات معاصر را با استناد به این آموزه‌ها، مورد ارزیابی و سنجش قرار دهیم و تلاش کنیم این موضوعات را با دیدگاه قرآنی تطبیق داده و نظر قرآن درباره مسائل مختلف را در جامعه منتشر کنیم.
وی در ادامه نقش فعالان قرآنی در زمینه‌های مختلف اجتماعی را تبیین و تأکید کرد: فعالان قرآنی در جامعه نقش به سزایی دارند که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد، اما امروز آن گونه که باید به این نقش عمل نشده و این گروه در تشکیل جوامعی مبتنی بر اصول قرآنی موفق نبوده‌اند.
مدیر منطقهای ایران و خلیج فارس دانشگاه «کلمنتس» انگلیس خاطرنشان کرد: ما امروز با شور و علاقه به قرآن کریم و فعالیت‌های قرآنی روی می‌آوریم و به جای فعالیت‌هایی گروهی، فعالیت‌هایی فردی در زمینه قرآن کریم انجام می‌دهیم، در حالی که باید گام‌های بلندی در زمینه فعالیت‌های قرآنی گروهی برداشته شود و قرآن را در همه ابعاد زندگی وارد کرده و فعالیت‌های هنری مرتبط با قرآن انجام دهیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی العلی در توضیح بیشتر این مطلب گفت: زبان هنر ابزاری مهم در نشر فرهنگ قرآنی در جامعه است، بنابراین باید از آن استفاده و فعالیت‌های هنری و ادبی همچون تئاتر، هنرهای تجسمی، داستان‌نویسی، رمان و شعر را با محوریت قرآن کریم اجرا کنیم و از سوی دیگر در علوم انسانی و اقتصادی نیز دیدگاه قرآنی داشته باشیم.
این نویسنده کویتی بیان کرد: قرآن کتاب اقتصاد، جامعه‌شناسی یا کتاب حقوقی محض نیست، اما می‌توان چارچوب اصلی این علوم و حتی مباحث مربوط به آینده را از آن استخراج کرد، بنابراین ما باید این بعد از قرآن را در جامعه پررنگ نشان داده و برای تحقق این هدف از فعالیت‌های فردی فراتر رفته و در سطح سازمانی و به صورت گروهی در این مسیر تلاش کنیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این که در احادیث نبی مکرم اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) به اگاهی‌بخشی به جامعه اکیدا سفارش شده است، گفت: پیامبران و انبیای الهی به عنوان مبشر و منذر برای هدایت انسان‌ها آمدند، این گروه به بهترین صفات انسانی آراسته بودند، امروز باید راه انبیای الهی را ادامه دهیم و برای نهادینه‌کردن ارزش‌های اسلامی در جامعه گام برداریم و بدانیم که فعالان قرآنی در این راه مسئولیت سنگین‌تری بر عهده دارند.
لاَ یُکَلِّفُ اللّهُ نَفْسًا إِلاَّ وُسْعَهَا؛ ستون اصلی هدایت بشری
مدیر منطقهای ایران و خلیج فارس دانشگاه کلمنتس با بیان این که با استناد به آموزه‌های قرآنی نباید کسی را فراتر از توانمندی‌هایش مجبور به پذیرش اعتقاد یا دینی خاص کرد، یادآور شد: ما باید این اصل را مورد توجه قرار داده و بدانیم که خداوند در آیات زیادی از جمله آیه 286 سوره بقره: «لاَ یُکَلِّفُ اللّهُ نَفْسًا إِلاَّ وُسْعَهَا: خداوند هیچ کس را جز به قدر توانایىاش تکلیف نمىکند»، آیه 7 سوره طلاق: «لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا: خدا هیچ کس را جز به قدر آنچه به او داده است، تکلیف نمىکند» و آیه 11 سوره رعد: «إِنَّ اللّهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ: در حقیقت خدا حال قومى را تغییر نمىدهد تا آنان حال خود را تغییر دهند» به این مسئله اشاره کرده و این یکی از ستون‌های اصلی در هدایت انسان‌ها با هدف ساخت جامعه‌ای اسلامی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی العلی روند انتقال ارزش‌های اسلامی در جامعه و آگاهی‌بخشی به مردم را ازدیدگاه شیعیان و تفکر شیعی مورد توجه قرار داد و گفت: تفکر شیعی در واقع منبع و مخزنی برای کسب شناخت درباره مسائل مختلف اجتهادی و غیر اجتهادی است، این تفکر همچنان مهد پرورش مجتهدان و افرادی با دیدگاه‌های علمی مختلف است، بنابراین از نظر پژوهش علمی، مکتبی زنده و مبتنی بر آراء و افکار امامان معصوم(ع) است، این مکتب بیش از دو قرن و نیم مسائل و تغییرات سیاسی و اجتماعی را در برهه‌‌ها و حکومت‌های مختلف به ویژه در زمان بنی امیه و بنی عباس که اوج شکوفایی اسلامی بود، مورد توجه قرار داد.
حجت‌الاسلام والمسلمین العلی خاطرنشان کرد: مکتب اهل بیت(ع) ثروتی عظیم برای مسلمانان شمرده می‌شود، زیرا این مکتب احادیث و روایت‌هایی از امامان معصوم(ع) نقل کرده است که می‌توان آن را در زندگی به کار گرفت. مکتب اهل بیت(ع) از نظر اعتقادی و فکری جویندگان و علاقمندانی را که به دنبال اشنایی با این مکتب هستند، سیراب می‌کند.
این پژوهشگر کویتی با بیان این که نبی مکرم اسلام(ص) مزین به اخلاق قرآنی بود، یادآور شد: در روایت است که «علی(ع) با حق و حق با علی(ع)» است، این روایت نشان می‌دهد که ما الگویی داریم که می‌توانیم از آن بهره‌مند شده و قرآن کریم را که در اخلاق آن حضرت مجسم بود، در عمل پیاده کنیم و این مسئولیتی است که فعالان قرآنی باید بیش از دیگران به آن عمل کنند.
وی در پاسخ به سؤالی درباره مسئولیت فعالان قرآنی در جلوگیری از انحراف فکری و اخلاقی مردم جامعه تأکید کرد: من قبل از این که از فعالان قرآنی بخواهم که به مسئولیت خود عمل کنند، خودم را موظف می‌دانم که در این مسیر پیش قدم شوم، از سوی دیگر معتقدم که اقدامات در این زمینه باید به صورت گروهی و فراتر از فعالیت‌های فردی باشد.
این استاد حوزه علمیه قم با تأکید بر این که سلوک هر فردی آینه اندیشه وی خواهد بود، گفت: ما باید به عنوان فعالان قرآنی قرآن را فرهنگی اجتماعی بدانیم و آن را در رفتار و اخلاقمان پیاده کنیم، این امر سبب خواهد شد که جامعه به واسطه گروهی قرآنی نسبت به مسائل مختلف آگاه شده و قرآن در بطن جامعه وارد شده و تعامل مستقیم بین قرآن و مسائل اجتماعی پیش بیاید که در نهایت به کاهش انحرافات فکری و اخلاقی و نشر اندیشه‌ای اصیل که ارکان یک جامعه انسانی را تشکیل می‌دهد، منجر خواهد شد.
مدیر منطقهای ایران و خلیج فارس دانشگاه کلمنتس در پایان خاطرنشان کرد: محور قرآن بر اندیشه و تدبر استوار است و بسیاری از آیات این کتاب مقدس به «لعلکم تعقلون»، «لعلکم تدبرون» و «لعلکم تفکرون» ختم شده است، آیات وحی شیوه‌ای کامل برای چگونه زندگی‌کردن را به ما آموخته است، بنابراین ما نیز باید اساس زندگیمان را بر آموزه‌های قرآن بنا و این آموزه‌ها را در زندگی پیاده کنیم تا جامعه‌ای قرآنی داشته باشیم.
